Jakie są wady wymowy?
Seplenienie międzyzębowe to wada wymowy polegająca na wsuwaniu języka między zęby przy wymowie głosek: s, z, c, dz, ś, ź, ć, dź, sz, ż, cz, dż.
Seplenienie boczne można zauważyć, gdy podczas mówienia głosek: s, z, c, dz, ś, ź, ć, dź, sz, ż, cz, dż strumień powietrza uchodzi bokiem, a język ułożony jest niesymetrycznie.
Seplenienie proste występuje, gdy głoski: s, z, c, dz, ś, ź, ć, dź, sz, ż, cz, dż są przez siebie zastępowane.
Reranie to nie wymawianie głoski r i zastępowanie jej przez l lub j albo wymawianie nieprawidłowe: wargowe, tylnojęzykowe, przyzębowe, gardłowe (tzw. francuskie r).
Kappacyzm to wada wymowy przejawiająca się w zamienianiu głosek k na t oraz g na d.
Mowa bezdźwięczna występuje, gdy głoski dźwięczne zastępowane są przez ich bezdźwięczne odpowiedniki.
Nosowanie to wymawianie głosek ustnych przez nos oraz trudności w wymowie głosek nosowych.
Jakie są przyczyny zaburzeń mowy?
Do najczęstszych przyczyn wad wymowy zalicza się:
- zmiany anatomiczne aparatu artykulacyjnego (wady zgryzu, anomalie zębowe, nieprawidłowa budowa języka, nieprawidłowa budowa podniebienia, rozrost trzeciego migdałka, polipy,
- osłabienie słuchu fizycznego,
- schorzenia układu oddechowego nieprawidłowe oddychanie,
- opóźnienie lub zaburzenie słuchu fonematycznego,
- mała sprawność narządów artykulacyjnych,
- zaburzenia emocjonalne,
- nieprawidłowe wzorce mowy.
Zadania logopedy
- Profilaktyka (zapobieganie powstawaniu wad i czuwanie nad prawidłowym rozwojem mowy):
- stymulowanie procesu nabywania kompetencji i sprawności warunkujących prawidłowy przebieg komunikacji językowej;
- czuwanie nad rozwojem mowy i jej doskonalenie;
- zapobieganie dysharmoniom rozwojowym;
- stymulowanie rozwoju poznawczo – językowego;
- prowadzenie ćwiczeń
- Współpraca z nauczycielami
- Pedagogizacja rodziców prelekcje, gazetki, ankiety, wykaz literatury dotyczącej rozwoju mowy dziecka.
- Diagnoza (rozpoznawanie zakłóceń lub zaburzeń językowych):
- Prowadzenie przesiewowych badań wymowy dzieci przedszkolnych; (badanie mowy przeprowadzamy na początku roku szkolnego, aby jak najwcześniej rozpocząć terapię)
- Diagnozowanie logopedyczne;
- Udostępnienie wyników badań zainteresowanym;
- Terapia (usuwanie, likwidowanie wszelkich zakłóceń i zaburzeń komunikacji językowej i pomoc w przezwyciężaniu problemów dzieciom, które mają trudności z mówieniem, rozumieniem, pisaniem i czytaniem):
– objęcie opieką logopedyczną wyznaczonych dzieci;
– systematyczne prowadzenie terapii w przedszkolach i szkołach (w małych zespołach bądź indywidualnie);
– rozwijanie komunikacji językowej poprzez usprawnianie funkcji mowy i umiejętności wypowiadania się;
– wyrównywanie opóźnień mowy;
– korygowanie wad wymowy;
– stymulowanie rozwoju poznawczo językowego;
– usprawnianie procesów wzrokowo ruchowo- słuchowych;
– wyrównywanie dysharmonii w przypadku dzieci z zaburzoną koordynacją;
– udzielanie porad i wskazówek;
– prowadzenie zeszytów zajęć logopedycznych z zaleceniami do utrwalenia w domu;
– instruowanie nauczycielek grup o sposobach automatyzacji skorygowanych bądź wprowadzonych głosek z dziećmi objętymi terapią;
– w przypadku trudności, nawiązywanie kontaktu z psychologiem, audiologiem z poradni pedagogiczno psychologicznej i poradni wad słuchu.
Celem terapii wad mowy jest usunięcie wszelkich wadliwych dźwięków i wytworzenie na ich miejsce nowych, prawidłowych.